Harvard i Prinston su top univerziteti u SAD-u, zaključak je edicije U.S. News Best Colleges rankings, u kojoj su predstavljeni rezultati opsežnog kvantitavnog i kvalitativnog istraživanja o kvalitetu studija u Americi.

Za njima sledi Jejl, Kolumbijski i Čikaški Univerzitet, MIT i Stenford. Na poslednjem, 199. mestu liste našao se Univerzitet u Južnoj Dakoti.

Cilj edicije je, kako kažu njeni autori, da pomogne budućim studentima i i njihovim roditeljima da izvuku maksimalnu akademsku vrednost za uloženi novac. Takođe, kako je tržište obrazovanja u SAD-u sve kompleksnije, a broj univerzitetskih ustanova sve veći, srednjoškolci će moći da na jednom mestu i jednostavno uporede relativne kvalitete fakulteta, upoznaju se sa ponudom manje poznatih koledža i tako prošire svoje vidike.

A šta znači top univerzitet, istraživači su zaključili na osnovu brojnih pokazatelja. Oni su najpre rangirali sve obrazovne ustanove u SAD-u prema stepenu kompetencija koje nude u četiri kategorije, a zatim svaku od njih podvrgli klasifikovanju na osnovu 16 kriterijuma, kako bi korisnici rezultata istraživanja imali duboki uvid i odličnu početnu tačku prilikom donošenja jedne od najvažnijih odluka u njihovom životu, kao i u životu njihovih bližnjih.

Kriterijumi za ocenu određene visokoškolske ustanove ticali su se kvaliteta nastave, programa i nastavničkog kadra, profila sadašnjih studenata, kao i stepena njihovog zadovoljstva uslovima studiranja. Jedan od kriterijuma bio je i mišljenje nezavisnih stručnjaka u vezi sa visokoškolskom ustanovom.

16 kriterijuma korišćenih u istraživanju su:

•     stopa prolaznosti (acceptance rate) – odnos broja prijavljenih i broja upisanih studenata. Što je neki fakultet teže upisati, on je ocenjen kao kvalitetniji.
•     stopa doniranja od strane svršenih studenata (average alumni giving rate) – odnos broja svršenih studenata i broja svršenih studenata koji su donirali sredstva fakultetu. Spremnost nekadašnjih studenata da ulože u dalji razvoj institucije indirektno pokazuje njihovo zadovoljstvo iskustvom studiranja na istoj.
•     stopa zadržavanja brucoša (average freshman retention rate) – stepen u kome su brucoši nastavili iste studije sledeći jeseni. Što više brucoša upiše drugu godinu, fakultet je ocenjen kao kvalitetniji.
•     stopa diplomiranja (average graduation rate) – stepen u kome su studenti diplomirali nakon predviđenih 6 godina studiranja. Što više studenata diplomira na vreme, tim bolje.
•     broj malih studentskih grupa (class size 1-19 students) – broj malih studentskuh grupa sa 1-19 studenata. Fakulteti u okviru kojih se uči u manjim grupa grupama ocenjeni su kao kvalitetniji
•     broj velikih studentskih grupa (class size 50+ students)  – broj velikih studentskih grupa sa preko 50 studenta. Ako su studenti raspoređeni u velike grupe, kvalitet fakulteta je niži.
•     rashodi po studentu (expenditures per student) – ukupna finansijska sredstva koja ustanova u proseku izdvoji za jednog studenta tokom akademske godine. Prostor i opremljenost tehnikom, kao i novac koji fakultet ulaže u studente važan su pokazatelj njegovog kvaliteta.
•     prosečne plate fakultetskih radnika (faculty compensation) – odnos prosečne plate fakultetskih radnika i prosečnih troškova života u regionu u kome su nastanjeni. Pretpostavka je sledeća: što su akademski radnici plaćeniji, revnosnije i posvećenije će obavljati svoj posao.
•     broj profesora sa doktoratom ili najvišim stepenom kvalifikacije u datoj oblasti (faculty with Ph.D.’s or top terminal degree) – kvalitet nastavničkog kadra jedan od najvažnijih kriterijuma u ovom istraživanju.
•     stopa predviđenog diplomiranja (graduation rate performance) – razlika između stvarne stope diplomiranja i prognozirane stope diplomiranja. Fakultet je kvalitetniji ako veći broj studenata diplomira u predviđenom roku, nego što je to prognozirano prilikom njihovog upisa.
•     uspeh studenata iz srednje škole (high school class standing) – stepen u kome su brucoši bili među najboljim đacima u srednjoj školi. Što bolji srednjoškolci u studentskim klupama, bolje rangiran fakultet.
•     ocena ustanove od strane srednjoškolskih savetnika (high school counselor rating score). Tokom istraživanja ispitivana su i mišljenja radnika u srednjim školama koji savetuju svoje đake prilikom izbora fakulteta.
•     ocena ustanove od strane administratora zaposlenih u srodnim institucijama (peer assessment). Uzeto je u obzir i mišljenje zaposlenih u ustanovama koje blisko sarađuju sa ocenjivanom fakultetom.
•     broj stalno zaposlenih lica u akademskoj ustanovi (proportion of full-time faculty). Fakultet je kvalitetniji što ima više stalno zaposlenih radnika.
•     rezultati SAT/ACT testova (SAT/ACT scores) – uspeh brucoša na SAT-u i ACT-u, standardizovanim testovima, na osnovu čijih rezultata su upisali određenu akademsku ustanovu. Bolji rezultati testa – bolji fakultet.
•     broj studenata/fakultetskih radnika (student/faculty ratio) – odnos ukupnog broja studenata i zaposlenih ljudi u akademskoj ustanovi. Što veći broj fakultetskih lica uslužuje što manji broj studenata, fakultet će se rangirati više na listi.

Nažalost, visokoškolske ustanove u Srbiji nisu podvrgnute bilo kakvoj sistematskoj oceni kvaliteta, te se budući studenti oslanjaju na intuiciju, reputaciju dotične institucije ili već nešto treće prilikom izbora fakulteta.

Visoka škola za informacione tehnologije ITS uzela je u obzir sve kriterijume navedene u istraživanju kao smernice za svoj budući razvoj. Jer, ako su ovi pokazatelji relevantni za jednu zemlju sa razvijenom akademskom tržištem kao što je Amerika, biće relevantni i za Srbiju.